Hereket edýän kanunçylyga laýyklykda ähli ulaglar yşyklandyryş enjamlary - dürli görnüşli faralar bilen enjamlaşdyrylandyr.Awtoulagyň çyrasynyň nämedigini, faralaryň haýsy görnüşleriniň, olaryň işleýşiniň we işleýşiniň, şeýle hem faralaryň dogry saýlanylmagy, çalşylmagy we işleýşi barada okaň - makalany okaň.
Awtoulag çyrasy näme?
Awtoulagyň çyrasy, ulagyň öňüne oturdylan elektrik yşyklandyryjy.Bu enjam ýoluň we töweregiň ýagtylygyny pes ýagtylyk derejesinde ýa-da görünmezlik şertlerinde yşyklandyrmagy üpjün edýär.Faralar köplenç maksadyny we ýerleşişini görkezýän baş çyra ýa-da baş optika diýilýär.
Faralar awtoulag yşyklandyryşynyň esasy böleklerinden biridir, olar birnäçe meseläni çözýärler:
• wayol böleginiň we daş-töweregiň garaňkyda awtoulagyň öňündäki yşyklandyryş - çyrany ýerine ýetirýär;
• Duman, gar, gum tupany we ş.m.-de ýol yşyklary - duman çyralaryny ýerine ýetirmek;
• Köpçülikleýin ýollaryň daşynda, gözleg we halas ediş işlerinde we beýleki ýagdaýlarda sebiti yşyklandyrmak - gözleg çyralaryny we gözleg çyralaryny ýerine ýetirmek;
• Gündizine köpçülikleýin ýollarda süreniňizde ulagyň görnükliligini üpjün etmek - gündiz işleýän yşyklar ýok ýa-da döwülmedik faralar ýerine ýetirilýär.
Bu funksiýalar dürli görnüşdäki we dizaýn faralara berilýär.
Awtoulag faralarynyň klassifikasiýasy
Awtoulag faralary, yşyk şöhlesini emele getirmegiň usulyna, maksadyna, dürli yşyklandyryş shemalarynda we enjamynda ulanylyşyna görä görnüşlere bölünýär.
Lightagty şöhläni emele getirmegiň usulyna görä, faralaryň iki görnüşi bar:
• Refleks (şöhlelendiriji) - ýagtylygyň ugrukdyryjy şöhlesini emele getirýän parabolik ýa-da çylşyrymly şekilli reflektorly adaty faralar;
• Proýeksiýa (gözleg çyrasy, linzaly, ýarym ellipsoid yşyklandyryş ulgamynyň faralary) - optiki linzaly häzirki zaman faralar, tutuş enjamyň ykjam ululygy bilen güýçli yşyk şöhlesiniň emele gelmegini üpjün edýär.
Maksatlaryna görä, faralar üç topara bölünýär:
• Esasy (baş çyrasy) - ýoly we töwerekdäki garaňkylygy ýagtylandyrmak;
• Duman - görünmeýän şertlerde ýoly yşyklandyrmak;
• Gözleg çyralary we gözleg çyralary - ýakyn we ep-esli aralykda yşyklandyrmak üçin ugrukdyryjy yşyk çeşmeleri.
Faralar hem öz gezeginde üç görnüşe bölünýär:
• Pes şöhle;
• şöhle;
• Kombinirlenen - bir enjam pes we ýokary şöhle re modeiminde işläp biler (ýöne GOST-da aç-açan ýazylan bir wagtyň özünde iki reesimde däl).
Pes we ýokary şöhleli faralar radiasiýa nagşy we ýagty akymyň aýratynlyklary bilen tapawutlanýar.
Batyrylan faralar awtoulagyň öňündäki ýoly yşyklandyrýar we sürüjileriň öňümizdäki zolakda göz gamaşmagynyň öňüni alýar.Bu enjam aşaklygyna egilen we ýoluň ugruna gönükdirilen şöhläni emele getirýär, bu maksat bilen çyra faranyň şöhlelendirijisiniň fokusynyň öňünde oturdylýar we filamentinden ýagty akymyň bir bölegi goralýar (aşagy).Çyra çyralary dürli radiasiýa nagyşlary bilen şöhle döredip biler:
Pes we ýokary şöhleli faralar radiasiýa nagşy we ýagty akymyň aýratynlyklary bilen tapawutlanýar.
Batyrylan faralar awtoulagyň öňündäki ýoly yşyklandyrýar we sürüjileriň öňümizdäki zolakda göz gamaşmagynyň öňüni alýar.Bu enjam aşaklygyna egilen we ýoluň ugruna gönükdirilen şöhläni emele getirýär, bu maksat bilen çyra faranyň şöhlelendirijisiniň fokusynyň öňünde oturdylýar we filamentinden ýagty akymyň bir bölegi goralýar (aşagy).Çyra çyralary dürli radiasiýa nagyşlary bilen şöhle döredip biler:
Faranyň pes şöhle bilen işlemegi
tertibiFaranyň hereketlendiriji şöhle re modeiminde işlemegi
• Simmetrik - yşyk faranyň optiki okundan saga we çepe gyşarmak bilen ýuwaş-ýuwaşdan öňe ýaýraýar;
• Asimmetrik (Europeanewropa) - ýagty şöhle ýoly deň derejede ýagtylandyrýar, iň ýokary yşyklandyryş intensiwligi sag tarapda üpjün edilýär, sag zolagy we egnini örtýär, çep tarapdaky şöhläniň ýapylmagy öňdäki zolakda sürüjileriň kör bolmagynyň öňüni alýar.
Beýik şöhle çyrasy awtoulagdan uzak aralykda ýoly we ýeri ýagtylandyrýar.Bu faranyň çyrasy reflektoryň merkezinde ýerleşýär, şonuň üçin öňe gönükdirilen ýokary intensiwligiň simmetrik şöhlesi emele gelýär.
Faralar dürli shemalaryň baş optikasynda ulanylyp bilner:
• Iki faranyň shemasy - bu ulagyň orta okunyň iki gapdalynda simmetrik ýagdaýda ýerleşýän birleşdirilen görnüşdäki iki fara ulanylýar;
• Dört faranyň shemasy - dört fara ulanylýar, olaryň ikisi diňe pes şöhle re modeiminde, ikisi - diňe ýokary şöhle re modeiminde işleýär.Faralar "çümdürilen şöhle + beýik şöhle" jübütlerinde jemlenendir, jübütler bu ulagyň orta okuna simmetrik ýagdaýda ýerleşýär.
Hereket edýän kanunçylyga (GOST R 41.48-2004 (UNECE Düzgünnamasy 48 48) we beýlekiler) laýyklykda, awtoulaglar iki sany çümdürilen we beýik şöhleli faralar bilen üpjün edilmelidir, iki sany duman çyrasy goşmaça gurlup bilner, goşmaça çümdürilenler bar beýik şöhleli faralar ýa-da tersine, adaty enjamlaryň ýoklugyna ýol berilmeýär, beýle awtoulag işledilip bilinmez ("Ulagy işe girizmegiň esasy düzgünleri ..." rus diliniň ýol düzgünleri Federasiýa).
Awtoulag faralarynyň dizaýny we aýratynlyklary
Dizaýn boýunça faralar birnäçe görnüşe bölünýär:
• Kabinet - aýratyn gapagy bar, awtoulagyň korpusyna ýa-da başga bir ýere dakylýar.Bu görnüş 60-njy ýyllara çenli birnäçe awtoulagyň faralaryny, duman çyralaryny, gözleg çyralaryny we gözleg çyralaryny öz içine alýar;
• Gurlan - awtoulagyň öňünde berlen ýörite nokatlara oturdylan;
• Faralary blokirläň - çümdürilen we ýokary şöhleli faralary we ugur görkezijilerini bir dizaýna birleşdiriň.Adatça olar oturdylýar;
• Faralar-lampalar - ulaldylan ululykdaky lampalar, reflektor we diffuzor bilen bir dizaýna birleşdirilen.Amerikan awtoulaglarynda iň köp ýaýran häzirki döwürde adaty faralardan has az ulanylýar.
Gurluş taýdan ähli faralar düýbünden birmeňzeş.Önümiň esasy, reflektor gurnalan ýagdaýdyr - öňe gönükdirilen ýagty şöhläniň emele gelmegini üpjün edýän belli bir görnüşde egrilen aýna (köplenç metallaşdyrylan şöhlelendiriji örtükli plastmassa).
Yzygiderlileriň üç görnüşi bar:
• Parabolik - nusgawy dizaýn, reflektor optiki çyzyk boýunça ýagtylygyň birmeňzeş paýlanmagyny üpjün edýän aýlanma paraboloid görnüşine eýe;
• Erkin görnüşli - reflektor biri-birine görä dürli meýilli meýdanlar bilen çylşyrymly görnüşe eýe, belli bir radiasiýa nagşy bilen ýeňil şöhle döredýär;
• Elliptik - bu proýeksiýa (linzaly) faralaryň şöhlelendirijileriniň şekili, elliptik şekil ýagtylyk şöhlesiniň çäkli giňişlikde zerur görnüşini üpjün edýär.
Fara bölümi bir dizaýna birleşdirilen ähli lampalar üçin birnäçe reflektor ulanýar.Reflagtylyk çeşmesi reflektoryň merkezine - bir görnüşli ýa-da başga bir lampa (adaty, galogen, LED, ksenon), ýokary şöhleli faralarda filament ýa-da ýaý reflektoryň merkezinde, çyra çyralarynda ýerleşýär. birneme öňe getirilýär.Öň tarapynda fara diffuzor bilen örtülendir - gasyn ulanylýan aýnadan ýa-da polikarbonatdan ýasalan aç-açan bölek.Gasynlygyň bolmagy, ýagty şöhläniň tutuş yşyklandyrylan ýere birmeňzeş ýaýramagyny üpjün edýär.Gözleg çyralarynda we gözleg çyralarynda diffuzor ýok, has takygy, çyrany ýapýan aýnanyň gasyn ýok, tekiz.Duman lampalarynda obýektiw sary reňkde bolup biler.
Linzaly faralaryň dizaýny has çylşyrymly.Olar elliptik reflektora esaslanýar, fokusynda çyra oturdylýar we belli bir aralykda - optiki ýygnaýjy linza.Linza bilen reflektoryň arasynda pes şöhle bilen beýik şöhläniň arasynda geçende yşyk şöhlesini üýtgedýän hereketli ekran bolup biler.
Linzaly awtoulag çyrasynyň umumy dizaýny we işleýşi
Faranyň korpusy we obýekti esasy aýratynlyklary we oturdylyp bilinýän lampalaryň görnüşleri bilen bellenýär.Beýleki ýagtylyk çeşmelerini gurmak kabul ederliksiz (seýrek ýagdaýlardan başga), bu faranyň aýratynlyklaryny üýtgedip biler we netijede ulag gözden geçirilmez.
Awtoulag faralaryny saýlamak, çalyşmak we işlemek meselesi
Täze optikany saýlamak üçin köne önümleriň dizaýnyny, aýratynlyklaryny we aýratynlyklaryny göz öňünde tutmaly, iň gowusy şol bir modeliň farasyny satyn almaly.Duman çyralary ýa-da awtoulagda bolmadyk gözleg çyralary we gözleg çyralary hakda aýdýan bolsak, bu ýerde bu enjamlary awtoulagda gurnamagyň mümkinçiligini (degişli ýaýlaryň bolmagy we ş.m.) we olaryň aýratynlyklaryny göz öňünde tutuň.
Faralary saýlamaga aýratyn üns bermeli.Häzirki wagtda olar adatça iki görnüşde - öwrüm signalynyň aýdyň (ak) we sary segmenti bilen hödürlenýär.Sary öwrümli signal segmenti bolan farany saýlanyňyzda, açyk lampa bilen lampa satyn almaly, ak öwrümli signal segmenti bolan farany saýlanyňyzda, sary (amber) lampa bilen lampa satyn almaly.
Faralary çalyşmak awtoulagyň işlemegi we abatlanylmagy boýunça görkezmelere laýyklykda amala aşyrylýar.Çalyşandan soň, faralary şol bir görkezmelere görä sazlamaly.Iň ýönekeý ýagdaýda bu iş ekranyň kömegi bilen ýerine ýetirilýär - faralaryň gönükdirilen bellikleri bolan dik tekizlik, diwar, garaage gapysy, diwar we ş.m. ekran hökmünde hereket edip biler.
Europeanewropa görnüşindäki pes şöhle (asimmetrik şöhle bilen) üçin, ýagtylygyň gorizontal böleginiň ýokarky çäginiň faralaryň merkeziniň aşagynda ýerleşmegini üpjün etmeli.Bu aralygy kesgitlemek üçin aşakdaky formulany ulanyp bilersiňiz:
h = H– (14 × L × H) / 1000000
bu ýerde faralaryň okundan ýeriň ýokarky araçägine çenli aralyk, H ýoluň üstünden faralaryň merkezine çenli aralyk, L awtoulagdan ekrana çenli aralyk, ölçeg birligi mm.
Düzeltmek üçin ulagy ekrandan 5-8 metr aralykda goýmaly, h bahasy awtoulagyň beýikligine we faralarynyň ýerleşişine baglylykda 35-100 mm aralykda bolmaly.
Beýik şöhle üçin çyra nokatlarynyň merkeziniň faranyň optiki okundan we pes şöhle çyrasynyň araçäginden takmynan ýarym aralykda ýerleşmegini üpjün etmek zerurdyr.Şeýle hem, faralaryň optiki oklary gapdallara gyşarmazdan berk öňe gönükdirilmelidir.
Faralary dogry saýlamak we sazlamak bilen, awtoulag standartlaryň talaplaryna laýyk gelýän we garaňkyda süreniňizde ýolda howpsuzlygy üpjün edýän ýokary hilli yşyklandyryş enjamlaryny alar.
Iş wagty: Awgust-22-2023